NAPIS
scenariusz inspirowany pracą Jadwigi Sawickiej „Nawracanie Oswajanie Tresowanie”

PRZEBIEG ĆWICZENIA

Wprowadzenie

Zapoznajcie się z pracą „Nawracanie Oswajanie Tresowanie” Jadwigi Sawickiej.

Czy jest to obraz malarski?
Czy słowa użyte układają się w slogan, refleksję, opis, czy może ostrzeżenie?
Z jakim rodzajem komunikatu tekstowego, który napotykasz w przestrzeni miasta praca Jadwigi Sawickiej kojarzy ci się najbardziej?
Czy jest to reklama?
Hasło na murze? Tabliczka informacyjna? Transparent? Czy może jeszcze coś innego?
Czy komunikat „Nawracanie Oswajanie Tresowanie” jest negatywny, czy pozytywny?
Jak słowa użyte wpływają na siebie?
Co by się stało, gdyby zmienić ich kolejność?
Dlaczego artystka użyła gerundium - odczasownikowej formy rzeczownika?
Czy billboard Jadwigi Sawickiej jest ładny, czy brzydki?
Czy istotna jest skala? Czy przypomina inne billboardy?
Czym różnią się litery od tych używanych w reklamach?
Czy ważne jest, że litery wypełniają całą przestrzeń?
Czy ich kolor jest istotny?
Po co artystka zmienia światło, czyli przestrzeń pomiędzy literami?
Z czym kojarzy Ci się kolor tła?

Przyjrzyjcie się strategiom, których używała Jadwiga Sawicka, żeby wzmocnić lub nadać nowe znaczenia słowom. Można to zrobić na wiele sposobów. Przez powtórzenie (zaraza, zapomnij), powiększenie (cos pani posmutniała), podzielenie (zad armo, upio rne) , przeniesienie (ładne i oryginalne, twarde serce),
uproszczenie np. pozbawienie znaków diakrytycznych (karac), zestawienie z innymi słowami lub zdaniami (nawracanie oswajanie tresowanie), umieszczenie w
przestrzeni lub na obiektach, które nadadzą nowy kontekst wyrazom (uciekaj, nic w środku, biurokracja).

Zadanie

Podczas warsztatu namalujecie słowa które ułożą się w komunikat wizualny. Od was zależy czy będzie to osobiste, krytyczne, czy humorystyczne hasło. Jeśli to możliwe stwórzcie je w formie muralu.

Przygotowanie

Potrzebne będą: kryjącą farba wodno-rościeńczalna, pędzle i wałki, taśma maskująca, rzutnik, komputer, program graficzny (opcjonalnie program do edycji tekstu), kartki, ołówki, folia do zabezpieczenia podłóg, drabina.

Działanie
Wybierzcie słowo lub zdanie, które jest dla was ważne, niepokojące, wieloznaczne.
Możecie je wymyśleć ale najłatwiej będzie posłużyć się gazetami, z których zapożyczycie gotowe hasła. Wyjmijcie je poza kontekst. Zastanówcie
się, przy użyciu których wyżej wymienionych strategii wasze hasło zadziała najsilniej. Spowoduje refleksje, wywoła emocje, wybrzmi. Użyjcie prostego, bezszeryfowego kroju pisma takiego jak np. Lato, Impact, Arial, Helvetica).

Wariant I (obraz)
Weźcie podobrazie malarskie, potocznie nazywane blejtramem. Przygotujcie projekt pamiętając o zachowaniu proporcji obrazu. Szkic może być mniejszy ale w tym samym kształcie. Przygotujcie sobie narzędzia (farby, kubki z wodą, pędzle, ale też ołówki, czy malarską taśmę maskującą). Decyzja, czy najpierw odrysujecie litery, a potem namalujcie tło zależy od was. Jeśli wybierzecie wersją drugą poczekajcie aż farba przeschnie. Litery możecie przenieść przy użyciu projektora cyfrowego, który wyświetli wam napis. Zaznaczcie krawędzie znaków typograficznych ołówkiem lub odwzorujecie na podstawie gotowych przykładów. Tablice z wszystkimi znakami alfabetu dla danego kroju pisma łatwo znaleźć w internecie. Pamiętajcie o zakomponowaniu poszczególnych elementów (marginesy, wielkości liter, odległości między znakami, kolor tła i litery). Jadwiga Sawicka precyzyjnie konstruuje swoje komunikaty korzystając nawet z najmniejszych przesunięć w obrębie wyrazu. Nie zapomnijcie też o kolorze. Farba może spływać, mieć swoją fakturę, kryć częściowo znaki typograficzne. Ślad malarski nada ekspresję, kolor może podbić dramatyczne wrażenie lub spowodować ironiczny wydźwięk.

Wariant II (mural)
Znajdźcie miejsce, w którym namalujecie mural. Zmierzcie je. Narysujcie schemat ściany w zmniejszonej skali. Posłuży wam to do zrobienia szkicu, na podstawie którego powstanie projekt w komputerze. Podzielcie się na kilkuosobowe grupy. Niech każda z grup przygotuje szkicową propozycję muralu. Kiedy wszystkie grupy będą gotowe obejrzyjcie rysunki i zastanówcie się który z nich chcielibyście zrealizować. Na podstawie szkiców przygotujcie projekt przy użyciu programu graficznego. Zwródźcie uwagę na szerokość liter i światło (odległości między nimi). Zaprojektowany układ znaków rzućcie w formie projekcji na ścianę, odrysujcie litery ołówkiem, a następnie wypełnijcie kontur na czarno. Jeśli tło ma być innego koloru niż ściana to pomalujcie je wcześniej na wybrany odcień.

Zakończenie

Przyjrzyjcie się efektom waszej pracy.
Porozmawiajcie o realizacji. Spróbujcie odpowiedzieć na pytania:
Co było dla was łatwe, a co trudne?
Jakiej strategii użyliście w swoim projekcie?
Jak wpłynęło to wybrane przez was słowo?
Jak zmienił się projekt po przeniesieniu z kartki na ścianę?
W jakim stopniu działanie malarskie (ślad pędzla, faktura, zacieki, chlapanie, inne niedoskonałości wynikające z ręcznej pracy) nadało nowe znaczenie
słowu?

Uwagi
Czas trwania zależny jest od wielkości ściany, stopnia skomplikowania projektu (ilości kolorów, warstw, użytych narzędzi, wielkości i ilości elementów), tego jak długo schnie farba. Malarska taśma maskująca może być pomocna w utrzymaniu prostych linii konturów liter. Wpłynie to również na charakter liter. Pracując z kilkoma grupami możliwe jest połączenie kilku pomysłów i stworzenie z nich jednego projektu.

Słownik
KONTEKST - zmieniająca się okoliczność może przekształcić znaczenie słowa lub zdania np. słowo zaraz będzie czym innym gdy znajdziesz je w książce do historii, a czym innym kiedy zostanie umieszczone na drzwiach galerii. To samo dzieje się w sztuka plastycznych kiedy np. Marcel Duchamp wstawia pisuar do galerii i nazywa go fontanną zamieniając sanitariat w dzieło sztuki.
KRÓJ PISMA - zestaw znaków graficznych odpowiadających literom alfabetu i innych symboli używanych w tekście. Wszystkie one są do siebie podobne np. grubością linii, wysokością i szerokością znaków, kształtem.
ŚWIATŁO - odległość pomiędzy literami
GERUNDIUM - rzeczownik odczasownikowy